Ἡ ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ.
The Scottish Communion Office Done into Greek.
London: Joseph Masters, 1865, 45 pages.
This translation of the Scottish Communion Office into Greek was prepared by Alexander Penrose Forbes (1817-1875), Bishop of Brechin (1845-1875) in the Scottish Episcopal Church. Forbes relied on the earlier translation of James Duport (1606-1679) for the basic text of the 1662 Book of Common Prayer. Anglo-Irish liturgical scholar Richard Frederick Littledale (1833-1890) revised Forbes's work. This text is noteworthy for its publication without the purpose of active liturgical use—although there were Greek-speaking British subjects between 1815 and 1864; it was prepared instead with the primary intention of providing religious knowledge about Anglican liturgical practice for Greek-speaking Orthodox Christians. The State Prayers are for Queen Victoria. Other translations of Anglican liturgy into Greek are discussed in William Muss-Arnolt's Book of Common Prayer among the Nations of the World (1914).
Forbes chose the Nonjuror-influenced Scottish Communion Office (he notes that it was Skinner of Forfar's 1807 edition) as the basis for his edition. The translation is significant for its use of Orthodox liturgical terminology: prosphora (offering), anaphora, epiklesis, panagia in reference to St Mary the Virgin, "Seraphic hymn" in reference to the Sanctus, etc. Direct quotations of biblical texts are from the Septuagint. It is also significant for its dedication to John Mason Neale (1818-1866), a scholar who did much to inform the English-speaking world about Eastern Christian thought and practise. This effort to share Scottish Anglican patrimony in the other direction was published just a year before Neale died.
This title is not mentioned in William Muss-Arnolt's Book of Common Prayer among the Nations of the World (1914), and it is also omitted from David Griffiths' Bibliography of the Book of Common Prayer 1549-1999 (2002).
This text was transcribed by Richard Mammana in 2013 from a copy belonging to the late Thomas Rae. For technical assistance, the transcriber is grateful to Cynthia McFarland and Kelli Joyce.
Ἡ ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ.
THE SCOTTISH COMMUNION OFFICE
DONE INTO GREEK
LONDON: MDCCCLXV.
|
TO
THE REV. J. M. NEALE, D.D.,
WARDEN OF SACKVILLE COLLEGE,
IN ADMIRATION FOR HIS VARIED GIFTS,
AND IN
ACKNOWLEDGMENT OF THE SERVICES WHICH HE
HAS RENDERED
TO THE CAUSE OF LITURGICAL STUDY,
THIS IS DEDICATED.
PREFACE.
THE basis of this translation is the translation of the Anglican Liturgy into Greek by Dr. DUPORT, Regius Professor of Greek in Cambridge, published by Field in that town, in the year 1665; but I have not hesitated to alter some of his expressions when they seemed lacking in theological precision. In all these cases I have had recourse to the Ancient Liturgies. I have to thank the Rev. Dr. Littledale and another kind friend for revising this translation. The edition of the Scottish Communion Office employed is that edited by the Rev. J. Skinner, of Forfar, Aberdeen, 1807.
A. P. F.
Dundee, Lent, 1864
"Whereas the Episcopal Church in Scotland, under the guidance of divers learned and orthodox Bishops, has long adopted and extensively used a Form for the Celebration of the Holy Communion, known by the name of the 'Scotch Communion Office,' it is hereby enacted that the adoption of the Book of Common Prayer as the Service Book of this Church, shall not affect the practice of the Congregations of this Church which now use the said Scotch Communion Office."—Extract from Canon XXX of Code of Canons of the Episcopal Church in Scotland, 1863. "On Holy Communion."
Ἡ ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ.
Ἡ Κυριακή Εὐχή.
Πάτερ ἡμῶν, ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς, ἁγιασθήτω τὸ ὄνομά σου, ἐλθέτω ἡ βασιλεία σου, γενηθήτω τὸ θέλημά σου, ὡς ἐν οὐρανῷ καὶ ἐπὶ τῆς γῆς. Τὸν ἄρτον ἡμῶν τὸν ἐπιούσιον, δὸς ἡμῖν σήμερον, καὶ ἄφες ἡμῖν τὰ ὀφειλήματα ἡμῶν, ὡς καὶ ἡμεῖς ἀφίεμεν τοῖς ὀφειλέταις ἡμῶν, καὶ μὴ εἰσενέγκῃς ἡμᾶς εἰς πειρασμόν, ἀλλὰ ῥῦσαι ἡμᾶς ἀπὸ τοῦ πονηροῦ. ̓Αμήν.
Συναπτή.
Παντοκράτωρ ὁ Θεὸς, ᾦ πᾶσαι αἱ καρδίαι φανεραὶ, πᾶσαι αἱ ἐπιθυμίαι πρόδηλοι, καὶ οὐδεν τοπαράπαν τῶν ἀποῤῤήτων κεκρυμμένον ἐστί. τῇ τοῦ Ἁγίου Πνεύματός σου ἐπιπνοίᾳ τοὺς τῶν καρδιῶν ἡμῶν διαλογισμοὺς καθάρισον, ὅπως ἐντελῶς σε ἀγαπῶμεν, καὶ ἀξιοπρεπῶς τὸ ἅγιον ὄνομά σου μεγαλύνωμεν διὰ Ἰησοῦ Χριστοῦ τοῦ Κυρίου ἡμῶν. Ἀμήν.
Εἰτα ὁ ἱερεὺς, πρὸς τὸν λαὸν στραφεὶς, σύμπαντα τὸν Δεκάλογον μεγαλοφώνως ἀπαγγέλλει, καὶ ὁ λαὸς ἔτι γονυπετῶν ἐπὶ μιᾷ ἑκάστῃ τῶν ἐντολῶν, παρὰ Θεοῦ συγγνώμην τε τῶν προεξημαρτημένων καὶ χάριν εἰς τὸ φυλάξαι αὐτὰ εἰς τὸν μετέπειτα χρόνον αἰεῖται.
Ὁ Ἱερεύς.
Ὁ Θεὸς ἐλάλησε ταῦτα τὰ ῥήματα εἰπών. Ἐγὼ Κύριος ὁ Θεός σου. Οὐκ ἔσονταί σοι Θεοὶ ἔτεροι πλὴν ἐμοῦ.
Ὁ Λαός.
Κύριε ἐλέησον ἡμᾶς, καὶ τὰς καρδίας ἡμῶν κλῖνον ἐπὶ τὸ φυλάξαι ταύτην τὴν ἐντολήν.
Ὁ Ἱερεύς.
Μνήσθητι τὴν ἡμέραν τῶν σαββάτων ἁγιάζειν αὐτήν· ἕξ ἡμέρας ἐργᾷ, καὶ ποιήσεις πάντα τὰ ἔργα σου, τῇ δὲ ἡμέρα τῇ ἑβδόμῃ Σάββατα Κυρίῳ τῷ Θεῷ σου· οὐ ποιήσεις ἐν αὐτῇ πᾶν ἔργον, σὺ, καὶ ὁ υἱὸς σου, καὶ ἡ θυγάτηρ σου, ὁ παῖς σου, καὶ ἡ παιδίσκη σου, ὁ βούς σου καὶ τὸ ὑποζύγιόν σου, καὶ πᾶν κτῆνός σου, καὶ ὁ προσήλυτος ὁ παροικῶν ἐν σοί. Ἐν γὰρ ἕξ ἡμέραις ἐποίησε Κύριος τὸν οὐρανόν καὶ τὴν γῆν, καὶ τὴν θάλασσαν, καὶ πάντα τὰ ἐν αὐτοῖς, καὶ κατέπαυσε τῇ ἡμέρα τῇ ἑβδόμη· διὰ τούτο εὐλόγησε Κύριος τὴν ἡμέραν τὴν ἑβδόμην, καὶ ἡγίασεν αὐτήν.
Ὁ Λαός.
Κύριε ἐλέησον, κ.τ.λ.
Ὁ Ἱερεύς.
τίμα τὸν πατέρα σου, καὶ τὴν μητέρα σου, ἵνα εὖ σοι γένηται, καὶ ἵνα μακροχρόνιος γένῃ ἐπί τῆς γῆς, ἧς Κύριος ὁ Θεός σου δίδωσί σοι.
Ὁ Λαός.
Κύριε ἐλέησον, κ.τ.λ.
Ὁ Ἱερεύς.
Οὐ φονεύσεις.
Ὁ Λαός.
Κύριε ἐλέησον, κ.τ.λ.
Ὁ Ἱερεύς.
Οὐ μοιχεύσεις.
Ὁ Λαός.
Κύριε ἐλέησον, κ.τ.λ.
Ὁ Ἱερεύς.
Οὐ κλέψεις.
Ὁ Λαός.
Κύριε ἐλέησον, κ.τ.λ.
Ὁ Ἱερεύς.
Οὐ ψευδομαρτυρήσεις κατὰ τοῦ πλησίον σου μαρτυρίαν ψευδῆ.
Ὁ Λαός.
Κύριε ἐλέησον, κ.τ.λ.
Ὁ Ἱερεύς.
Οὐκ ἐπιθυμήσεις τὴν γυναῖκα τοῦ πλησίον σου· οὐκ ἐπιθυμήσεις τὴν οἰκίαν τοῦ πλησίον σου οὔτε τὸν ἀγρόν αὐτοῦ, οὔτε τὸν παῖδα αὐτοῦ, οὔτε τὴν παιδίσκην αὐτοῦ, οὔτε τοῦ βοός αὐτοῦ. οὔτε τοῦ ὑποζυγίου αὐτοῦ, οὔτε ὅσα πλησίον σου ἐστί.
Ὁ Λαός.
Κύριε ἐλέησον ἡμᾶς, καὶ ἐν ταῖς καρδίαις ἡμῶν, δεόμεθά σου, ἁπάσας ταύτας τὰς ἐντολάς σου.
Ἄλλως.
Ὁ Ἱερεύς.
Ἄκουε, Ἰσραήλ, Κύριος ὁ Θεὸς ἡμῦν, Κύριος εἷς ἐστι. καὶ ἀγαπήσεις Κύριον τὸν Θεόν σοθ ἐξ ὅλης τῆς καρδίας σοθ, καὶ ἐξ ἐξ ὅλης τῆς ψυχῆς σου, καὶ ἐξ ὅλης τῆς διανοίας σου, καὶ ἐξ ὅλης τῆς ισχύος σου. αὕτη πρώτη ἐντολή. καὶ δευτέρα ὁμοία αὕτη, Ἀγαπήσεις τὸν πλησίον σου ὡς σεαυτόν. Μείζων τούτων ἄλλη ἐντολὴ οὔκ ἐστι.
Ἐν ταύταις ταῖς δυσὶν ἐντολαῖς ὅλος ὁ νόμος καὶ οἱ προφῆται κρέμανται.
Ὁ Λαός.
Κύριε ἐλέησον, κ.τ.λ.
Εἶτα γίνεται ἡ ἀκόλουθος δέησις ὑπὸ τοῦ ἱερέως ὑπὲρ τῆσ βασιλίσσης.
Τοῦ Κυρίου δεηθῶμεν.
Παντοκράτωρ ὁ Θεὸς, οὗ ἥ τε βασιλεία ἀΐδιός ἐστι, καὶ ἡ δύναμις ἄπειρος. ὁλοκληρον τὴν ἐκκλεσίαν σου ἐλέησον, καὶ οὕτω τὴν καρδίαν τῆς ἐκλεκτῆς δούλης σου Βικτωρίας τῆς βασιλίσσης ἡμῶν καὶ δυνάστου κατεύθυνον, ὅπως συνιοῦσα οὕτινος ὑπηρέτης τυγχάνει οὖσα, πρὸ πάντων τὴν τιμὴν καὶ δόξαν σου ζητήσῃ. ἡμεῖς δὲ καὶ πάντες οἱ ἀρχόμενοι ῾υπ᾽ αὐτῆς, κατἀ τὀ προσῆκον ἐνθυμούμενοι παρ᾽ οὗ τἠν ἐξουσίαν ἕλαβε, πιστως αὐτῇ δουλεύσωμεν, τιμήσωμέν τε, καὶ ταπεινοφρόνως πειθαρχήσωμεν, ἐν σοὶ, καὶ διὰ σὲ, κατὰ τὸ σὸν εὐλογητὸν ῥῆμα καὶ πρόσταγμα. διὰ Ἰησοῦ Χριστοῦ τοῦ Κυρίου ἡμῶν, τοῦ σοί τε καὶ Πνεύματι Ἁγίῳ συζῶντος καὶ συμβασιλεύοντος ἐν τῇ ἑνότητι τῆς Θεότητος εἰς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν.
Ἄλλως.
Παντοκράτωρ αἰώνιε Θεὲ, ἐκ τοῦ ἁγίοθ λόγου σου διδασκόμεθα, ὅτι αἱ τῶν βασιλέων καρδίαι ὑπὸ τῇ δεσποτείᾳ καἰ ἡγεμονίᾳ σου ὑπάρχουσι, καὶ ὅτι σ᾽θ κατἀ τὀ δοκοῦν τῇ ἁγίᾳ σοφίᾳ σου, κατευθύνεις καἰ κλίνεις αὐτας. ταπεινῶς δεόμεθά σου τὴν καρδίαν τῆς δούλης σου Βικτωρίας τῆς βασιλίσσης ἡμῶν καὶ δυνάστου κατευθῦναι καὶ κυβερνῆσαι, ὥστε καὶ ἐν πᾶσιν ἐνθυμήμασι, καὶ λόγοις καὶ δόξαν σου πανταχῆ ζητεῖν καὶ σπουδάζειν τὸν λαόν σου τὸν τῇ αὐτῆς κηδεμονίᾳ πεπιστευομένον, ἐν εὐροπίᾳ, εἰρήνῃ τε, καὶ εὐσεβείᾳ διασώζειν. Τοῦτο χάρισαι, Πάτερ οἰκτιρμῶν, ἕνεκεν τοῦ ἀγαπητοῦ σου υἱοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ τοῦ Κυρίου ἡμῶν. Ἀμήν.
Τότε γίνεται ἡ συναπτὴ τῆς ἡμέρας. καὶ εὐθὺς μετὰ τὴν συναπτὴν ὁ Ἱερεὺς ἀναγινώσκει τὴν Ἐπιστολὴν, λέγων. Ἡ ἐπιστολὴ (ἢ περικοπὴ τῆσ Γραφῆς διαταχθεῖσα ἀντὶ τῆς Ἐπιστολῆς) εὑρίσκεται ἐν τῷ —— κεφαλαίῳ —— ἀρχομένη ἀπὸ —— στίχου. Καὶ μετὰ τὸ τέλος τῆς Ἐπιστολῆς, λέγει, Ὡδε τέλος ἔχει ἡ Ἐπιστολή.
Τότε ἀναγινώσκει τὸ Εὐαγγέλιον (ἑστῶτος ἅπαντος τοῦ λαοῦ) λέγων. Τὸ ἅγιον Εὐαγγέλιον εὑρισκεται ἐν τῷ —— κεφαλαίῳ —— ἀρχόμενον ἀπὸ —— στίχου. Ὁ δὲ λαὸς ἐκφωνεῖ, Δόξα σοι Θεός.
Καὶ μετὰ τὸ τέλος τοῦ Εὐαγγελίου ἐκφωνεῖν ἔξεστι τῷ λαῷ, Εὐχαριστοῦμεν σοι Κύριε ὑπερ τοῦ σοῦ ἐνδοξοτάτου Εὐαγγελίου. Καὶ τότε ψάλλεται ἢ λέγεται τὸ ἑπὀμενον Σύμβολον, ἔτι ἑστῶτος ὡς πρότερον τοῦ λαοῦ.
ΠΙΣΤΕΥΩ ΕΙΣ ἙΝΑ ΘΕΟΝ, ΠΑΤΕΡΑ ΠΑΝΤΟΚΡΑΤΟΡΑ, ΠΟΙΗΤΗΝ ΟΥΡΑΝΟΥ ΚΑΙ ΓΗΣ, ὉΡΑΤΩΝ ΤΕ ΠΑΝΤΩΝ ΚΑΙ ΑΟΡΑΤΩΝ. ΚΑΙ ΕΙΣ ἙΝΑ ΚΥΡΙΟΝ ΙΕΣΟΥΝ ΧΡΙΣΤΟΝ ΤΟΝ ὙΙΟΝ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΤΟΝ ΜΟΝΟΓΕΝΗ, ΤΟ ΕΚ ΤΟΥ ΠΑΤΡΟΣ ΓΕΝΝΗΘΕΝΤΑ ΠΡΟ ΠΑΝΤΩΝ ΤΩΝ ΑΙΩΝΟΝ, ΘΕΟΝ ΕΚ ΘΕΟΥ, ΦΩΣ ΕΚ ΦΩΤΟΣ, ΘΕΟΝ ΑΛΗΘΙΝΟΝ ΕΚ ΘΕΟΥ ΑΛΗΘΙΝΟΥ. ΓΕΝΝΗΘΕΝΤΑ ΟΥ ΠΟΙΗΘΕΝΤΑ, ὉΜΟΟΥΣΙΟΝ Τῼ ΠΑΤΡΙ. ΔΙ' ὉΥ ΤΑ ΠΑΝΤΑ ΕΓΕΝΕΤΟ. ΤΟΝ ΔΙ' ἩΜΑΣ ΤΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ, ΚΑΙ ΔΙΑ ΤΗΝ ἙΜΕΤΕΡΑΝ ΣΩΤΗΡΙΑΝ, ΚΑΤΕΛΘΟΝΤΑ ΕΚ ΤΩΝ ΟΥΡΑΝΩΝ, ΚΑΙ ΣΑΡΚΩΘΕΝΤΑ ΕΚ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ ἉΓΙΟΥ ΕΚ ΜΑΡΙΑΣ ΤΕΣ ΠΑΡΘΕΝΟΥ, ΚΑΙ ΕΝΑΝΘΡΩΠΗΣΑΝΤΑ. ΣΤΑΥΡΩΘΕΝΤΑ ΤΕ ὙΠΕΡ ἩΜΩΝ ΕΠΙ ΠΟΝΤΙΟΥ ΠΙΛΑΤΟΥ ΚΑΙ ΠΑΘΕΝΤΑ ΚΑΙ ΤΑΦΕΝΤΑ, ΚΑΙ ΑΝΑΣΤΑΝΤΑ Τῌ ΤΡΙΤῌ ἩΜΕΡᾼ ΚΑΤΑ ΤΑΣ ΓΡΑΦΑΣ, ΚΑΙ ΑΝΕΛΘΟΝΤΑ ΕΙΣ ΤΟΥΣ ΟΥΡΑΝΟΥΣ ΚΑΙ ΚΑΘΕΖΟΜΕΝΟΝ ΕΚ ΔΕΞΙΩΝ ΤΟΥ ΠΑΤΡΟΣ, ΚΑΙ ΠΑΛΙΝ ΕΡΧΟΜΕΝΟΝ ΜΕΤΑ ΔΟΞΗΣ ΚΡΙΝΑΙ ΖΩΝΤΑΣ ΚΑΙ ΝΕΚΡΟΥΣ. ὉΥ ΤΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΑΣ ΟΥΚ ΕΣΤΑΙ ΤΕΛΟΣ.
ΚΑΙ ΕΙΣ ΤΟ ΠΝΕΥΜΑ ΤΟ ἉΓΙΟΝ, ΤΟ ΚΥΡΙΟΝ ΚΑΙ ΖΩΟΠΟΙΟΝ, ΤΟ ΕΚ ΤΟΥ ΠΑΤΡΟΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ὙΙΟΥ ΕΚΠΟΡΕΥΟΜΕΝΟΝ, ΤΟ ΣΥΝ ΠΑΤΡΙ ΚΑΙ ὙΙῼ, ΣΥΜΠΡΟΣΚΥΝΟΥΜΕΝΟΝ ΚΑΙ ΣΥΝΔΟΞΑΖΟΜΕΝΟΝ, ΤΟ ΛΑΛΕΣΑΝ ΔΙΑ ΤΩΝ ΠΡΟΦΕΤΩΝ. ΚΑΙ ΠΙΣΤΕΥΩ ΜΙΑΝ ἉΓΙΑΝ ΚΑΘΟΛΙΚΗΝ ΚΑΙ ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑΝ. ΟΜΟΛΟΓΩ ἙΝ ΒΑΠΤΙΣΜΑ ΕΙΣ ΑΦΕΣΙΝ ἉΜΑΡΤΙΩΝ, ΚΑΙ ΠΡΟΣΔΟΚΩ ΑΝΑΣΤΑΣΙΝ ΝΕΚΡΩΝ, ΚΑΙ ΖΩΕΝ ΤΟΥ ΜΕΛΛΟΝΤΟΣ ΑΙΩΝΟΣ. ΑΜΗΝ.
Ἀκολούθος ὁ Ἐκκλησιάρχης ἀναγγέλλει πρὸς τὸν λαὸν τὰς ἐν τῇ ἐπιούσῃ ἑβδομάδι ἑορτασίμους ἢ νηστευσίμους ἡμέρας, καὶ τότε δὲ (ἐὰν οὕτβ συμβῇ) προφώνησις ἔσται τῆς ἱερᾶς Συνἀξεως τῆς μελλούσης καὶ τὰ γράμματα τὰ προτρεπτικὰ, καὶ αἱ ἀνακαλήσεις, καὶ Ἀφορισμοὶ ἀναγνωσθήσονται. Οὐδὲν δὲ κηρύττεταιἢ δημοσιεύεται ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ ἐν τῷ χρόνῳ τῆς Λειτουργίας εἰ μὴ διὰ τοῦ Ἱερέως, οὐδέ γε δι᾽ αὐτοῦ ἄλλο ὅτι ἐντεταλμένον ἂν εἴη ὑπὸ τοῦ ἐπισκόπου.
Εἶτα ἕπεται ἡ διδαχή.
Ἡ παραίνεσις.
Ἀγαπητοὶ ἐν Κυρίῳ, ὅσοι διανοεῖσθε προσελθεῖν εἰσ τὴν μετάληψιν τοῦ Σώματος καὶ Αἵματος τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Κριστοῦ, σκοπεῖν ὑμᾶς χρὴ τὰ ὑπὸ τοῦ Ἁγίου Παύλου πρὸς Κορινθίους γεγραμμένα, πῶς παραινεῖ πάντας ἀνθρώπους ἀκριβῶς ἐξετάζειν καὶ δοκιμάζειν ἑαυτοὺς, πρὶν ἢ τολμᾷν ἐκ τοῦ Ἄρτου ἐσθίειν, καὶ ἐκ τοῦ Ποτηρίου πίνειν. Ὥσπερ γὰρ μέγα ἐστὶ τὸ ὠφέλημα, ὅταν μετὰ καρδίας ὄντως μεγανοούσης, καὶ ζωσης πίστεως τοῦ Ἁγίου Μυστερίου μεταλαμβάνωμεν (τότε γὰρ πνευματικως τὴν τοῦ Κριστοῦ Σάρκα ἐσθίομεν, καὶ αὐτοῦ τὸ Αἷμα πίνομεν, τότε ἐν Χριστῷ οἰκοῦμεν καὶ Χριστὸς ἐν ἡμῖν, τότε ἑνούμεθα τῷ Κριστῷ καὶ Χριστὸς ἡμῖν) οὕτω καὶ μέγας ὁ κίνδυνος, ἐὰν ἀναξίως αὐτοῦ μεταλάβωμεν. τότε γὰρ τοῦ Σώματος καὶ Αἵματος Χριστοῦ τοῦ Κυρίου ἡμῶν καὶ Σωτῆρος ἔνοχοί ἐσμεν. τὸ κρῖμα ἡμῖν αὐτοῖς ἐσθίομεν καὶ πίνομεν, μὴ διακρίνοντες τὸ Σῶμα τοῦ Κυρίοθ. τὴν τοῦ Θεοῦ ὀργὺν καθ᾽ἡμῶν ἀνάπτομεν. Αὐτόν τε ποικίλοις τοῖς νοσήμασι καὶ πολυειδέσι τοῦ θανάτου τρόποις ἡμᾶς μαστιγῶσαι παροξύνομεν. Διακρίνετε οὖν ἑαυτοὺς, ἀδελφοὶ, ἵνα μὴ κριθῆτε ὑπὸ τοῦ Κυρίου. ἀληθῶς μετανοιεῖτε ἐκ τῶν ἁμαρτημάτων ὑμῶν τῶν προγεγονότων. ζῶσαν καὶ βεβαίαν πίστιν ἔχετε εἰς τὸν Χριστὸν τὸν Σωτῆρα ὑμῶν. τὸν βίον ὑμῶν ἐπανορθοῦτε. εἰς πάντας ἁπαξαπλῶς τελείαν τὴν ἀγάπην ἐπιδείκνυτε. οὅτω τῶν ἁγίων ἐκείνων Μυστηρίων μέτοχοι ἄξιοι γενήσεσθε. Πρὸ πάντων δὲ ταπεινοφρονέστατα καὶ ἐξ ὅλης τῆς καρδίας εὐχαριστεῖν ὑμᾶς δεῖ Θεῷ τῷ Πατρὶ, τῷ Υἱῷ καὶ Πνεύματι τῷ Ἁγίῳ ὑπὲρ τῆς τοῦ κόσμου ἀπολυτρώσεως διὰ τοῦ θανάτου καὶ τοῦ πάθους τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν τοῦ Θεανθρώπου Χριστοῦ, τοῦ ταπεινώσαντος ἑαυτὸν μέχρι θανάτου, θανάτου δὲ Σταυροῦ ὑπὲρ ἡμῶν τῶν ἀλθιωτάτων ἁμαρτωλῶν, τῶν ἐν σκότει καὶ σκιᾷ θανάτου κειμένων, τοῦ ποιῆσαι ἡμᾶς τέκνα Θεοῦ, καὶ ὑπερυψῶσαι ἡμᾶς εἰς ζωὴν αἰώνιον. Ἐφ᾽ ᾧ δὴ καὶ την ὑπερβάλλουσαν ἀγάπην τοῦ Δεσπότου καὶ μόνου Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ τοῦ ὑπὲρ ἡμῶν ἀποθανόντος, καὶ τὰ ἀναρίθμητα ἀγαθὰ, ἃ διὰ τοῦ τιμιωτάτου Αἵματος αὐτοῦ τοῦ ἐκχυθέντος ἐπὶ τοῦ σταυροῦ ἡμῖν περιεποιήσατο, διὰ μνήμης ἔχομεν. ὅσια τὰ Μυστήρια, ὡς ἐχέγχυα τῆς ἀγάπης, καὶ ὑπομνήματα τοῦ θανάτου αὐτοῦ, εἰς μεγάλην καὶ αἰώνιον ἡμῶν παραμυθίαν κατέστησε, καὶ διέταξε. Τούτῳ οὖν μετὰ τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Πνεύματος τοῦ Ἁγίου, κάθως μάλιστα ὀφείλομεν, ἀδιάλειπτον χάριν ἔχωμεν, τῷ ἁγίῳ αὐτοῦ θελήματι παντελῶς ὑποτασσόμενοι, καὶ φιλοτιμούμενοι αὐτῷ δουλεύειν ἐν τῇ ἀληθινῇ ἁγιωσύνῃ καὶ δικαιοσύνῃ πάσας τὰς ἡμέρας τοῦ βίου ἡμῶν. Ἀμήν.
Εἶτα ὁ ἱερευς, ἢ ὁ διάκονος λέγει,
Ἀναφέρωμεν μετὰ φόβου καὶ εὐλαβείας τὰς προσφορὰσ τὰς ἡμετέρας τῷ Κυρίῳ.
Τότε ὁ ἱερεὺς ἀρξάμενος τῆς Προσφορᾶς, ἕν τι ἢ πλείω τῶν ἐπενεχθέντων κομμάτων ὡς δόξει αὐτῷ κατὰ τὴν μακρότητα ἢ τὴν βραχύτητα τοῦ καιροῦ ἐπιλέξει.
Καὶ ἐγένετο μεθ ἡμέρας ἤνεγκε Κάϊν ἀπὸ τῶν καρπῶν τῆς γῆς θυσίαν τῷ Κυρίῳ, καὶ Ἄβελ ἤνεγκε καὶ αὐτὸς ἀπὸ τῶν πρωτοτόκων τῶν προβάτων αὐτοῦ, καὶ ἀπὸ τῶν στεάτων αὐτῶν. καὶ ἐπεῖδεν ὁ Θεὸς ἐπὶ Ἄβελ καὶ ἐπὶ τοῖς δώροις αὐτου. Ἐπὶ δὲ Κάϊν καὶ ἐπὶ ταῖς θυσίαις αὐτου οὐ προσέσχε. Γεν. Δ' γ' δ'.
Εἰπὸν τοῖς υἱοῖς Ἰσρᾶὴλ καὶ λάβετε ἀπαρχὰς παρὰ πάντων, οἷς ἂν δόξῃ τῇ καρδίᾳ, καὶ λήψεσθε τὰς ἀπαρχάς μου. Εξ. ΚΕ' β'.
Οὐκ ὀφθήσῃ ἐνώπιον Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου κενός. Ἕκαστος κατὰ δύναμιν τῶν χειρῶν ὑμῶν, κατὰ τὴν εὐλογίαν Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου ἣν ἔδωκέ σοι. Δευτ. Ις'. ις' ιζ'.
Ἐνέγκατε τῷ Κυρίῳ δόξαν ὀνόματι αὐτοῦ, ἄρατε θυσίας, καἰ εἰσπορεύεσθε εἰς τὰς αὐλἀς αὐτοῦ. Ψαλ. Ε' η'.
Μὴ θησαυρίζετε ὑμῖν θησαυροὺς ἐπὶ τῆς γῆς, ὅπου σὴς καὶ βρῶσις ἀφανίζει, καὶ ὅπου κλέπται διορύσσουσιν καὶ κλέπτουσι. θησαυρίζετε δὲ ὑμῖν θησαυροὺς ἐν οὐρανῶ, ὅπου οὔτε σὴς οὔτε βρῶσις ἀφανίζει, καὶ ὅπου κλέπται οὐ διορύσσουσιν οὐδὲ κλέπτουσιν. Ματθ. ς' ιθ' κ'.
Οὐ πᾶς ὁ λέγων μοι, Κύριε Κύριε, εἰσελεύσεται εἰς τὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν, ἀλλ' ὁ ποιῶν τὸ θέλημα τοῦ πατρός μου τοῦ ἐν τοῖς οὐρανοῖς. Ματθ. Ζ' κα'.
Καθίσας ὁ Ἰησοῦς κατέναντι τοῦ γαζοφυλακίου ἐθεώρει πῶς ὁ ὄχλος βάλλει χαλκὸν εἰς τὸ γαζοφυλάκιον. Καὶ πολλοὶ πλούσιοι ἔβαλλον πολλά. Καὶ ἐλθοῦσα μία χήρα πτωχὴ ἔβαλεν λεπτὰ δύο, ὅ ἐστιν κοδράντης. Καὶ προσκαλεσάμενος τοὺς μαθητὰς αὐτοῦ εἶπεν αὐτοῖς, ἀμὴν λέγω ὑμῖν ὅτι ἡ χήρα αὕτη ἡ πτωχὴ πλεῖον πάντων ἔβαλεν τῶν βαλλόντων εἰς τὸ γαζοφυλάκιον. Πάντες γὰρ ἐκ τοῦ περισσεύοντος αὐτοῖς ἔβαλον, αὕτη δὲ ἐκ τῆς ὑστερήσεως αὐτῆς πάντα ὅσα εἶχεν ἔβαλεν, ὅλον τὸν βίον αὐτῆς. Μαρκ. ΙΒ' μα'.
Τίς στρατεύεται ἰδίοις ὀψωνίοις ποτέ; τίς φυτεύει ἀμπελῶνα καὶ τὸν καρπὸν αὐτοῦ οὐκ ἐσθίει; α' Κορ. Θ'. ζ'.
Εἰ ἡμεῖς ὑμῖν τὰ πνευματικὰ ἐσπείραμεν, μέγα εἰ ἡμεῖς ὑμῶν τὰ σαρκικὰ θερίσομεν. α' Κορ. Θ'. ια'.
Οὐκ οἴδατε ὅτι οἱ τὰ ἱερὰ ἐργαζόμενοι ἐκ τοῦ ἱεροῦ ἐσθίουσιν, οἱ τῷ θυσιαστηρίῳ προσεδρεύοντες τῷ θυσιαστηρίῳ συμμερίζονται; Οὕτω καὶ ὁ Κύριος διέταξε τοῖς τὸ εὐαγγέλιον καταγγέλλουσιν ἐκ τοῦ εὐαγγελίου ζῆν. α' Κορ. Θ'. ιγ' ιδ'.
Ὁ σπείρων φειδομένος, φειδομένος καὶ θερίσει, καὶ ὁ σπείρςν ἐπ᾽ εὐλογίαις, ἐπ᾽ εὐλογίαις καὶ θερίσει. Ἔκαστος καθὼς προαιρεῖται τῇ καρδίᾳ, μὴ ἐκ λύπης, ἢ ἐξ ἀνάγκης. ἱλαρὸν γὰρ δότην ἀγαπᾷ ὁ Θεός. Β Κορ. Θ' ς' ζ.
Κοινωνείτω δὲ ὁ καταχούμενος τὸν λόγον τῷ κατηχοῦντι ἐν πᾶσιν ἀγαθοῖς. Μὴ πλανᾶσθε. Θεὸς οὐ μυκτηρίζεται. ὃ γὰρ ἐὰν σπείρῃ ἄνθρωπος, τοῦτο καὶ θερίσει. Γαλ. ς' ς' ζ'.
Τοῖς πλουσίοις ἐν τῷ νῦν αἰῶνι παράγγελλε μὴ ὑψηλοφρονεῖν, μηδὲ ἠλπικέναι ἐπὶ πλούτου ἀδηλότητι, ἀλλ’ ἐν τῷ Θεῷ τῷ ζῶντι, τῷ παρέχοντι ἡμῖν πάντα πλουσίως εἰς ἀπόλαυσιν,ἀγαθοεργεῖν, πλουτεῖν ἐν ἔργοις καλοῖς, εὐμεταδότους εἶναι, κοινωνικούς, ἀποθησαυρίζοντας ἑαυτοῖς θεμέλιον καλὸν εἰς τὸ μέλλον, ἵνα ἐπιλάβωνται τῆς ὄντως ζωῆς. α' Τιμ. ς' ιζ'.
Οὐ γὰρ ἄδικος ὁ Θεὸς, ἐπιλαθέσθαι τοῦ ἔργου ὑμῶν καὶ τοῦ κόπου τῆς ἀγάπης, ἧς ἐνεδείξασθε εἰς τὸ ὄνομα αὐτοῦ, διακονήσαντες τοῖς ἁγίοις, καὶ διακονοῦντες. Εβρ. ς' ι'.
Τῆς δὲ εὐποιΐας καὶ κοινωνίας μὴ ἐπιλανθάνεσθε. τοιαύταις γὰρ θυσίαις εὐαρεστεῖται ὁ Θεός. Εβρ. ΙΓ' ις'.
Κομμάτων δὲ τούτων ἕν ἤ πλείω τοῦ Ἱερέως ἐν τῇ προσφορᾷ ἐκφώνως λέγοντος, ὁ διάκονος (ἢ ἄλλος τις εὔθετος, διακόνου μὴ παρόντος,) παραδέξεται τὰ τοῦ λαοῦ ἐκεῖ πάροντος ἑκούσια ἐν πίνακι πρὸς τοῦτο παρεσκευασμένῳ. Προσενεγκάντων δὲ πάντων, τὸν πίνακα σὺν τοῖς ἐν αὐτῷ ἑκουσίοις εὐλαβῶς προσκομίσας τῷ ἱερεῖ παραδώσει. ὁ δὲ αὐτὸν ταπεινῶς τῷ Κυρίῳ παραστήσας, τῇ ἁγίᾳ τραπέζῃ ἐπιθήσει, λέγων
Εὐλογητὸς εἶ Κύριε ὁ Θεὸς ἀπὸ τοῦ αἰῶνος. Σοὶ, Κύριε, ἡ μεγαλωσύνη καὶ ἡ δύναμις καὶ τὸ καύχημα καὶ ἡ νίκη καὶ ἡ ἰσχύς. ὅτι σὺ πάντων τῶν ἐν τῷ οὐρανῷ καὶ ἐπὶ τῆς γῆς δεσπόζεις. Σοὶ, Κύριε, ἡ βασιλεία. καὶ σὺ πάντων ἄρχεις. Παρὰ σοῦ ὁ πλοῦτος καὶ ἡ δόξα, καὶ ἐκ τῶν σῶν δεδώκαμέν σοι. Ἀμήν.
Εἶτα ὁ ἱερεὺς τὸν ἄρτον καὶ τὸν οἶνον, εἰς τὸ μυστήριον κατεσκευασμένους, προσενέγκας, τῇ ἁγίᾳ τραπέζῃ ἐπιθήσει λέγων.
[Ἡ ΑΝΑΦΟΡΑ.]
Ὀ Κύριος εἴη μεθ᾽ ῾ὑμῶν.
Ὁ Χορός.
Καὶ μετὰ τοῦ πνεύματός σου.
Ὁ Ἱερεύς.
Ἄνω ἔχετε τὰς καρδίας ὑμῶν.
Ὁ Χορός.
Ἔχομεν πρὸς τὸν Κύριον.
Ὁ Ἱερεύς.
Εὐχαριστήσωμεν τω Κυρίω Θεω ἡμῶν.
Ὁ Χορός.
Ἄξιον καὶ δίκαιον ἐστίν.
Ὁ Ἱερεύς.
Αληθῶς ἄξιόν ἐστι καὶ δίκαιον, πρέπον τε καὶ ὀφειλόμενον, ἐν παντὶ χρόνῳ, καὶ ἐν παντὶ τόπῳ σοὶ εὐχαριστεῖν, Κύριε [α.] Παντοκράτωρ Αἰώνιε Θεός.
[(α) Ταῦτα τὰ ῥήματα [ἅγιε Πάτερ,] παραλείπειν δεῖ ἐν τῇ κυριακῇ τῆς Τριάδος.]
Οἶς ἐπαχθήσεται τὸ κατὰ τὸν καιρὸν, ἐὰν ἄρα ἐπιταχθῇ τι, εἰ δὲ μὴ, συνεχῶς τὰ ἑξῆς.
Διόπερ μετ᾽ Ἀγγέλων καὶ Ἀρχαγγέλων, κ.τ.λ.
Τὰ Προσήκοντα Προοίμια.
Ἐν τῇ ἡμέρᾳ τῆς κατὰ σάρκα γεννήσεως τοῦ Κυρίου καὶ Θεοῦ καὶ Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, καὶ ταῖς ἑπτὰ ἡμέραις ταῖς ἔπειτα.
Ὅτι ἔδωκας Ἰησοῦν Κριστὸν, τὸν Υἱόν σου τὸν μονογενῆ, κατὰ τὸν καιρὸν τοῦτον, ὑπὲρ ἡμῶν γεννηθῆναι, ὅς διὰ τῆς ἐνεργείας τοῦ Ἁγίοθ Πνεύματος ἀληθῶς ἄνθρωπος ἐγένετο ἐξ οὐσίας τῆς παναγίας Παρθένου Μαρίας, τἠς μετρὸς αὐτοῦ, καὶ τοῦτο ἀναμαρτήτως, ὥστε ἐκκαθᾶραι ἡμᾶς ἀπὸ πάσης ἁμαρτίας. Διόπερ μετ᾽ Ἀγγέλων, κ.τ.λ.
Ἐν τῇ ἁγίᾳ καὶ μεγάλῃ κυριακῇ τοῦ Πάσχα, καὶ ταῖς ἑπτὰ ἡμέραις ταῖς ἔπειτα.
Μάλιστα δὲ ὀφείλομεν αἰνεῖν σε, ὑπὲρ τῆς ἐνδοξοτάτης τοῦ Υἱοῦ σου Ἰησοῦ Χριστοῦ τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἀναστάσεως, ὅτι αὐτὸς ὁ ἀληθινὸς Ἀμνὸς τοῦ Πάσχα ἐστὶν, ὅς ὑπὲρ ἡμῶν ἐτύθη καὶ ἀπῆρε τὴν ἁμαρτίαν τοῦ κόσμου, ὅς διὰ τοῦ θανάτου αὐτοῦ τὸν θάνατον κατήργησε, καὶ διὰ τῆς ἐκ νεκρῶν ἀναστάσεως αὐτοῦ ζωὴν τὴν αἰώνιον ἀποκατέστησεν ἡμῖν. Διόπερ μετ᾽ Ἀγγέλων, κ.τ.λ.
Ἐν τῇ ἡμέρᾳ τῆς Ἀναλήψεως, καὶ ταῖς ἑπτὰ μετέπειτα ἡμέραις.
Δι᾽ ἀγαπητοῦ τοῦ Υἱοῦ σου Ἰησοῦ Χριστοῦ τοῦ Κυρίου ἡμῶν. ὃς μετὰ τὴν ἐνδοξοτάτην αὐτοῦ ἀνάστασιν προδήλως ἐφανερώθη πᾶσι τοῖς Ἀποστόλοις αὐτοῦ, καὶ ἐνώπιον αὐτῶν ἀνέβη εἰς τοὺς οὐρανοὺς ἑτοιμάσαι ἡμῖν τὸν τόπον, ἵνα, ὅπου αὐτος ἐστιν, ἐκεῖσε καὶ ἡμεῖς ἀναβῶμεν, καὶ αὐτῷ ἐν δόξῃ συμβασιλεύσσωμεν. Διόπερ μετ᾽ Ἀγγέλων, κ.τ.λ.
Ἐν τῇ κυριακῇ τῆς ἁγίας Πεντηκοστῆς καὶ ταῖς ἕξ ἔπειτα ἡμέραις.
Διὰ Ἰησοῦ Χριστοῦ τοῦ Κυρίου ἡμῶν. καθ᾽ οὗ τὴν παναληθῆ ὑπόσχεσιν τὸ ἅγιον Πνεῦμα ὡς ἐπὶ τῇδε τῇ ἡμέρᾳ [ἐν δὲ ταῖς ἔξ μετὰ τὴν Πεντηκοστὴν ἡμέραις λέγειν δεῖ ἐν τῷδε τῷ καιρῷ] ἐκ τῶν οὐρανῶν κατέβη μετ᾽ ἤχου, ὥσπερ φερομένης πνοῆς βιαίας, ἐν ὁμοιώματι γλωσσῶν πυρὸς, καθήμενον ἐφ᾽ ἕνα ἕκαστον τῶν Ἀποστόλων, πρὸς τὸ διδάσκειν καὶ ὁδηγεῖν αὐτοῦς εἰς πᾶσαν τὴν ἀλήθειαν. δωρούμενον αὐτοῖς τό τε διαφόρων γλωσσῶν χάρισμα, καὶ παῤῥησίαν, μετὰ διαπύρου ζήλου, πᾶσι τοῖς ἔθνεσιν εὐτόνως καὶ βεβαίως κηρύξαι τὸ Εὐαγγέλιον, δι᾽ οὗ ἐκ σκότους καὶ πλάνης ἀγόμεθα εἰς τὸ λαμπρὸν φῶς, καὶ τὴν ἀληθινὴν ἐπιγνωσίν σοῦ τε καὶ τοῦ Υἱου σου Ἰησοῦ Κριστοῦ. Διόπερ, κ.τ.λ.
Ἐν τῇ ἑορτῇ τῆς Τριάδος μόνῃ.
[Καὶ αὔτη ἐστὶν ἡ κυριακὴ τῶν Ἁγίων πάντων, κατὰ τοὺς Ἀνατολικούς.]
(σοὶ) Τῷ ὄντι ἑνὶ Θεῷ, ἑνὶ Κυρίῳ, οὐ μόνον μιᾷ ὑποστάσει, ἀλλὰ τρισὶν ἐν μιᾷ οὐσίᾳ ὑποστάσεσιν. ὅ τι γὰρ περὶ τῆς δόξης τοῦ Πατρὸς πιστεύομεν, τοῦτο καὶ περὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ Πνεύματος Ἁγίου ἄνευ οὔτ᾽ οὐδεμιᾶς διαφορᾶς ἢ ἀνισότητος πιστεύομεν. Διόπερ, κ.τ.λ.
Τῶν προοιμίων εὐθέως ἐπισυνάπτεται αὔτη ἡ δοξολογία.
[Ὕμνος Σεραφικός.]
Διόπερ μετ᾽ Ἀγγέλων καὶ Ἀρχαγγέλων, καὶ πάσης τῶν ἐπουρανίων δυνάμεων πανηγύρεως, τὸ ἐνδογότατον Ὄνομά σου ἀνυμνοῦμεν καὶ μεγαλύνομεν, ἀδιαλείπτως αἰοῦντές σε καὶ λέγοντες.
ἉΓΙΟΣ ἉΓΙΟΣ ἉΓΙΟΣ ΚΥΡΙΟΣ Ὁ ΘΕΟΣ ΣΑΒΑΩΘ. ΠΛΗΡΕΙΣ ὉΙ ΟΥΡΑΝΟΙ ΚΑΙ Ἡ ΓΗ ΤΗΣ ΔΟΞΗΣ ΣΟΥ. ΔΟΞΑ ΣΟΙ ΚΥΡΙΕ ὙΠΕΡΥΨΙΣΤΕ. ΑΜΕΝ.
Εἶτα ὁ ἱερεὺς πρὸς ἐκεῖνο τῆς ἁγίας τραπέζης τὸ μέρος, ὅπου ῥᾷστα καὶ εὐπρεπέστατα ταῖν χεροῖν αὐτοῦ χρῆσθαι δύνηται, ἑστὼς, τὴν ἑξῆς τῆς καθιερώσεως εὐχὴν λέγει.
Δόξα σοι, Δόξα σοι, Παντοκράτωρ Θεὸς, Πάτερ ἡμῶν ἐπουράνιε, ὅτι διὰ σπλάγχνα τῶν οἰκτιρμῶν σου ἔδωκας τὸν Υἱόν σου τὸν μονογενῆ Ἰησοῦν Χριστὸν ὑπὲρ τῆσ ἡμῶν ἀπολυτρώσεως ἐπὶ τῷ σταυρῷ τὸν θάνατον ὑπομένειν. ὃς (τῇ ἰδίᾳ ἑαυτοῦ ἅπαξ προσενεχθείσῃ προσφορᾷ) τὴν ὁλόκληρον, τελείαν καὶ ἀρκετὴν θυσίαν, προσφορὰν, καὶ ἱκανοδοσίαν ὑπὲρ τῶν παντὸς τοῦ κόσμου ἁμαρτημάτων ἐποιήσατο καὶ διέταξέ τε, καὶ ἐν τῷ ἁγίῳ Εὐαγγελίῳ αὐτοῦ παρήγγειλεν ἡμῖν διηνεκὲς μνημόσυνον φυλάττειν τοῦ τιμίου ἐκείνου θανάτου αὐτοῦ, ἄχρις οὗ ἐπανέλθῃ. Αὐτὸς γὰρ ἐν τῇ νυκτὶ, ᾗ παρεδίδοτο, (α) ἔλαβεν ἄρτον καὶ εὐχαριστήσας (β) ἔκλασε καὶ ἔδωκε τοῖς μαθηταῖς αὐτοῦ λέγων, Λάβετε φάγετε (γ) ΤΟΥΤΟ ΜΟΥ ΕΣΤΙ ΤΟ ΣΩΜΑ, τὸ ὑπὲρ ὑμῶν διδόμενον. Τοῦτο ΠΟΙΕΙΤΕ εἰς τὴν ἐμὴν ἀνάμνησιν——Ὡσαύτως μετὰ τὸ δειπνῆσαι, (δ) ἔλαβε τὸ ποτήριον, καὶ εὐχαριστήσας ἔδωκεν αὐτοῖς λέγων, Πίνετε ἐξ αὐτοῦ πάντες (ε) ΤΟΥΤΟ ΓΑΡ ΕΣΤΙ ΤΟ ἉΙΜΑ ΜΟΥ τὸ τῆς καινῆς διαθήκης, τὸ περὶ ὑμῶν καὶ περὶ πολλῶν ἐκχθνόμενον εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν. Τοῦτο ΠΟΙΕΙΤΕ, ὁσάκις ἂν πίνητε, εἰς τὴν ἐμὴν ἀνάμνησιν.
α. Ὧδε δεῖ τὸν Ἱερέα τὸν δίσκον εἰς τὰς χεἰρας λαβεῖν.
β. Καὶ ὧδε τὸν ἄρτον κλάσαι.
γ. Ὧδε παντὶ τῷ ἄρτῳ χεῖρας ἐπιθεῖναι.
δ. Ὧδε τὸ ποτήριον εἰς τὴν χεῖρα λαβεῖν.
ε. Καὶ ὧδε παντὶ τῷ σκεύει (εἴτε κύλικι εἴτε λαγήνῳ) (ᾧ ἔνεστιν οἶνος καθιερωθησόμενος χεῖρα ἐπιθεῖναι.
[Ἡ ΠΡΟΣΦΟΡΑ.]
Δοόπερ Κύριε καὶ Πάτερ ἐπουρανιε, κατὰ τὴν τοῦ σοῦ ἀγαπητοῦ Υἱοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ Σωτῆρος ἡμῶν διάταξιν, ἡμεῖς οἱ σοῦ ταπεινοὶ δοῦλοι ἱερουργοῦμενον, καὶ ποιοῦμεν ἐνθάδε ἐνώπιον τῆς σῆς θείας μεγαλωσύνης, διὰ τούτων τῶν ἁγίων δώρων σου Ἁ ΝΥΝ ΠΡΟΣΦΕΡΟΜΕΝ ΣΟΙ, τὴν ἀνάμνησιν, ἣν ἡμᾶς ποιεῖν ὁ Υἱός σου ἐκέλευσε, μεμνημένοι τοῦ παναγίου παθήματος, τοῦ τιμίοθ θανάτου, τῆς παντοδυνάμου ἐκ νεκρῶν ἀναστάσεως, καὶ τῆς ἐνδόξου εἰς οὐρανοὺς ἀναλήψεως, σοὶ ἐκ τῆς καρδίας ἐξομολογούμενοι, τῶν ἀναριθμήτων ἕνεκα ἀγαθῶν ἡμῖν διὰ ταῦτα ἐπιχορηγουμένων.
[Ἡ ἐπίκλησις.]
Καὶ ταπεινοφρόνως ἱκετεύομέν σε, Πάτερ ἐλεήμων, ἡμῶν ἐξακοῦσαι, καὶ κατὰ τὴν σοῦ φιλανθρωπίαν ἁγιάζειν διὰ τοῦ σοῦ Λόγου καὶ τοῦ παναγίου Πνεύματος ταῦτα τὰ δῶρα, τὰ κτίσματα, ἄρτον δηλαδὴ καὶ οἶνον, ἵνα γένωνται τὸ Σῶμα καὶ τὸ Αἷμα τοῦ σοῦ ἀγαπητοῦ Υἱοῦ.
Καὶ τῆς πατρῴας ἀγαθότητός σου ἐκτενῶς δεόμεθα, ταύτην τὴν τῆς αἰνέσεως καὶ εὐχαριστίας θυσίαν ἡμῶν εὐμενῶς ἀποδέξασθαι, ταπεινοφρονέστατα ἀντιβολοῦντές σε, χαρίσασθαι ἡμῖν ἵνα διὰ τοῦ ἱλαστηρίου θανάτου τοῦ Υἱοῦ σου Ἰησοῦ Χριστοῦ, καὶ διὰ τῆς πίστεωσ ἐν τῷ Αἵματι αὐτοῦ, ἡμεῖς τε, καὶ πᾶσα ἡ καθόλου σου ἐκκλησία τῆς τε ἀφέσεως τῶν ἁμαρτημάτων ἡμῶν, καὶ πασῶν τῶν ἄλλων τῶν διὰ τοῦ Παθήματος αὐτοῦ εὐεργεσιῶν καταξιωθῶμεν καὶ ἐν τούτῳ, Κύριε, ταπεινῶς προσφέρομέν τε καὶ παριστάνομέν σοι ἡμᾶς αὐτοὺς, ψυχάς τε καὶ σώματα ἡμῶν, γενέσθαι σοι θυσίαν λογικὴν ἁγίαν καὶ ζῶσαν ἱκετεύοντές σε, ἵνα πάντες οἱ συμμέτεχοι τῆς ἁγίας ταύτης Συνάξεως ἀξίως μεταλάβωνται τοῦ τιμιωτάτου Σώματος καὶ Αἵματος τοῦ Υἱοῦ σου Ἰησοῦ Κριστοῦ, καὶ τῆς χάριτός σου καὶ οὐρανίου εὐλογίας πληρωθῶσι, καὶ εἰς ἓν μετ᾽αὐτοῦ σῶμα γένωνται, ἵνα αὐτὸς ἐν αὐτοῖς ἐνοικήσῃ, καὶ αὐτοὶ ἐν αὐτῷ.
Εἰ δὲ καὶ διὰ παντοδαπὰ ἁμαρτήματα ἡμῶν οὐδ᾽ ἥντινα οὖν θυσίαν εἰσενεγκεῖν σοι τὸ παράπαν ἄξιοι ἔσμεν, ὅμως ἀντιβολοῦμέν σε ἵνα εὐδοκήσῃς τοῦτο τὸ προσῆκον ἡμῶν, καὶ ὀφειλομένην τὴν λατρείαν ἀπολαβὼν, μὴ τὴν ἡμετέραν ἀξιότητα κατασταθμίζων, ἀλλ᾽ ἡμῶν τῶν ἁμαρτώλων συγγνώμη ποιούμενος, διὰ Ἰησοῦ Χριστοῦ τοῦ Κυρίου ἡμῶν, δι᾽ οὗ, καὶ μεθ᾽ οὗ ἐν ἑνότητι τοῦ Πνεύματος Ἁγίου, πᾶσα τιμὴ καὶ δόξα ἔστω σοι, Πάτερ παντοκράτωρ, εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν.
Δεηθῶμεν ὑπὲρ τῆς καταστάσεως ὅλης τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ.
Ὁ Θεὸς παντοκράτωρ καὶ αἰώνιε, ὁ δι᾽ἁγίου τοῦ Ἀποστόλου σου διδάξασ ἡμᾶς, δεήσεις, προσευχὰς, ἐντεύξεις τε καὶ εὐχαριστίας ὑπὲρ πάντων τῶν ἀνθρώπων ποιῆσαι. ταπεινοφρόνως ἀντιβολοῦμεν σε τὰς ἐλεημοσύνας καὶ προσφορὰς ἡμῶν, καὶ ταύτας τὰς προσευχὰς, ἃς τῇ Θείᾳ Μεγαλειότητί σου προσφέρομεν, ἐλεημονέστατα ἀποδέχεσθαι. ἱκετεύοντές σε τῷ Πνεύματι ἀληθείας, ἑνότητός τε καὶ ὁμονοίας, Ἐκκλησίαν τὴν καθολικὴν ἀδιαλείπτως ἐπιπνεῦσαι. καὶ δώρεσαι ἵνα πάντες οἱ τὸ ἅγιον ὄνομά σου ὁμολογοῦντες ἐν τῇ τοῦ ἱεροῦ λόγου σου ἀληθείᾳ συμφωνεῖν, καὶ ἐν τῇ ὁμονοίᾳ καὶ εὐσεβεῖ ἀγάπῃ συγκαταβιοῦν δυνηθῶσιν. Ἔτι δὲ δεόμεθά σου, Κύριε, σῶσον καὶ σκέπασον ἅπαντας τοὺς Χριστοσεβεῖς βασινλεῖς, ἄρχοντας καὶ δυνάστας, μάλιστα δὲ τὴν δούλην σου Βικτωρίαν τὴν ἡμῶν βασίλισσαν, ἵνα ὑπ᾽αὐτῆς ἀθόρυβον καὶ ἡσύχιον βίον διάγωμεν ἐν πάσῃ εὐσεβείᾳ καὶ σεμνότητι, καὶ χάρισαι τοῖς αὐτῆς συμβούλοις, καὶ πᾶσι τοῖς ὑπ᾽αὐτῆς ἐν ἐξουσἰᾳ οὖσιν, ἀπροσςπολήπτως τε καὶ νομίμως δίκην δικάσαι, πρός τε τὴν τῆς πονηρίας καὶ κακίας τιμωρίαν, καὶ τῆς ἀληθοῦς θρησκείας σου καὶ ἀρετῆς προστασίαν, Παράσχου χάριν, Πάτερ οὐράνιε, πᾶσι τοῖς ἐπισκόποις, πρεσβυτέροις καὶ διακόνοις, ὥστε τῷ τε βίῳ καὶ τῇ διδασκαλίᾳ αὐτῶν τὸν ἀληθινὸν καὶ ζῶντα λόγον σου αὐτοὺς ἀναγγέλλειν, ἔτι τε καὶ ὀρθῶς καὶ προσηκόντως τὰ ἱερὰ μυστήριά σου τελεῖν, καὶ ὁλοκλήρῳ τῷ σου δώρησαι τὴν ἐπουράνιόν σου χάριν, ἐφ᾽ λαῷ ᾧ πραεῖ τῇ διανοίᾳ καὶ πρεπούσῃ τῇ εὐλαβείᾳ τὸ ἅγιον ῥῆμά σου ἀκούειν τε καὶ προσδέξασθαι, καὶ ἐν ὁσιότητι καὶ δικαιοσύνῃ σοι λατρεύειν πάσας τὰς ἡμέρας τῆς ζωῆς αὐτῶν. Καὶ συνιστῶμεν μάλιστα τῇ μαντελεήμονι ἀγαθότητί σου τὴν πανήγυριν ἐν τῷ σῷ παναγίῳ ὀνόματι ἠθροισμένην τελεῖν τὸ μνημόσυνον τοῦ τιμιωτάτου θανάτου καὶ θυσίας τοῦ Υἱοῦ σου καὶ Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ. Καὶ ταπεινοφρονέστατα παρακαλοῦμέν σε, Κύριε, διὰ τὴν χρηστότητά σου παραμυθεῖσαι, ἀντιλαβέσθαι, καὶ βοηθεῖν πᾶςι τοῖς ἐν τῷ βίῳ τούτῳ τῷ βραχεῖ, συμφορᾷ ἢ ἀλγηδόνι, ἐνδείᾳ, νόσῳ ἢ ἄλλῃ ᾑτινιοῦν κακοπαθείᾳ ταλαιπωρουμένοις. Ἔτι δὲ καὶ εὐλογοῦμεν τὸ ἅγιον Ὄνομά σου ὑπὲρ πάντων τῶν δούλων σου, τῶν ἐν πίστει τὸν δρόμον τετελεσμένων, τῶν ἀπὸ τῶν πόνων αὐτῶν ἀναπαυομένον. και εὐχαριστοῦμέν σοι καὶ ὑπερευχαριστοῦμεν κατὰ τὴν θαυμαστὴν χάριν καὶ ἀρετὴν πεφανερωμένην ἐν πᾶσι τοῖς Ἁγίοῖς, ὅτινης τύχοιεν ἂν ὄντες τὰ σκεύη ἐλκογῆς τῆς χάριτός σου, καὶ φωστῆρες ἐν τῷ κόσμῳ κατὰ τὰς ίδίας γενεὰς, ταπεινοφρονέστατα δεόμενοί σου χάριν ἡμῖν δοῦναι, τῷ καλῷ αὐτῶν παραδείγματι παρακολουθεῖν, καὶ ἐν τῇ βεβαιότητι τῆσ πίστεως σου, καὶ ἐν τῇ ὑπακοῇ τῶν σῶν ἱερῶν ἐντολῶν ὥστε ἐν τῇ ἡμέρᾳ τῆς καθολικῆς ἀνασάσεως ἡμεῖς καὶ πάντες οἱ ἐν τῷ μυστικῷ σώματι τοῦ Υἱοῦ σου γενόμενοι, ἐκ τῆς δεγιᾶς αὐτοῦ στήσωνται καὶ ἀκούσωνται τὴν σὴν ἱλαρωτάτην φωνὴν, Δεῦτε οἱ εὐλογημένοι τοῦ Πατρός μου, κληρονομήσατε τὴν βασιλείαν τὴν ἀπὸ τῆς θεμελιώσεως τοῦ κόσμου ἡτοιμασμένην. Τοῦτο χάρισαι, Πάτερ, ἕνεκα τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, τοῦ μόνου Μεσίτου καὶ συνδίκου ἡμῶν. Ἀμήν.
Εἶτα λέγει ὁ ἱερεύς.
Ὡς ὁ Σωτὴρ ἡμῶν ἡμᾶς διέταξε καὶ ἐδίδασκε, θαῤῥοῦμεν λέγειν,
ΠΑΤΕΡ ἩΜΩΝ Ὁ ΕΝ ΤΟΙΣ ΟΥΡΑΝΟΙΣ, ἉΓΙΑΣΘΕΤΩ ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΣΟΥ. ΕΛΘΕΤΩ Ἡ ΒΑΣΙΛΕΙΑ ΣΟΥ. ΓΕΝΕΘΕΤΕ ΤΟ ΘΕΛΗΜΑ ΣΟΥ ὩΣ ΕΝ ΟΥΡΑΝῼ, ΚΑΙ ΕΠΙ ΤΗΣ ΓΕΣ. ΤΟΝ ΑΡΤΟΝ ἩΜΩΝ ΤΟΝ ΕΠΙΟΥΣΙΟΝ ΔΟΣ ἩΜΙΝ ΣΗΜΕΡΟΝ. ΚΑΙ ΑΦΕΣ ἩΜΙΝ ΤΑ ΟΦΕΙΛΗΜΑΤΑ ἩΜΩΝ ὩΣ ΚΑΙ ἩΜΕΙΣ ΑΦΙΕΜΕΝ ΤΟΙΣ ΟΦΕΙΛΕΤΑΙΣ ἩΜΩΝ. ΚΑΙ ΜΗ ΕΙΣΕΝΕΓΚΗΣ ἩΜΑΣ ΕΙΣ ΠΕΙΡΑΣΜΟΝ, ΑΛΛΑ ΡΥΣΑΙ ἩΜΑΣ ΑΠΟ ΤΟΥ ΠΟΝΗΕΡΟΥ. ὉΤΙ ΣΟΥ ΕΣΤΙΝ Ἡ ΒΑΣΙΛΕΙΑ ΚΑΙ Ἡ ΔΥΝΑΜΙΣ ΚΑΙ Ἡ ΔΟΞΑ ΕΙΣ ΤΟΥΣ ΑΙΩΝΑΣ. ΑΜΗΝ.
Τότε ὁ ἱερευς τοὺς ἐπὶ τὸ τῆς παναγίας Εὐχαριστίας μετέχειν συνερχομένους προσφωνήσει.
Ὅσοιπερ ὄντως καὶ ἀληθῶς ἐπὶ τοῖς ἁμαρτήμασιν ὑμῶν μετανοεῖτε, καὶ πρὸς τὸν πλησίον ἀγάπην καὶ εὔνοιαν ἔχετε, καὶ τὸν καινὸν βίον διάγειν προθυμεῖσθε, τὰ ἐντάλματα τοῦ Θεοῦ τηροῦντες, καὶ ἐς τὸ μέλλον ἐν ταῖς ὁσίαις ὁδοῖς αὐτοῦ περιπατεῖν σπουδάζοντες, ἐγγίζετε, καὶ τοῦτο τὸ πανάγιον Μυστήριον εἰς ὑμετέραν παραμυθίαν λαμβάνετε, καὶ τῷ παντοκράτορι Θεῷ τὴν ταπεινὴν ἐξομολόγησιν ὑμῶν εὐλαβῶς γονυπετοῦντες ποιεῖσθε.
Τότε αὔτη ἡ γενικὴ ἐξομολόγησις λεχθήσεται ὑπὸ τοῦ Λαοῦ, σὺν τῷ Ἱερεῖ, αὐτοῦ πρότερον γονυπετοῦντος.
Θεὸς ὁ παντοκράτωρ, Πάτερ τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Κριστοῦ, ὁ τῶν κτίστης, τῶν ἀνθρώπων πάντων κριτὴς, ὁμολογοῦμενον καὶ λυπούμεθα τὸ πλῆθος τῶν ἡμῶν ἁμαρτιῶν καὶ ἀνομιῶν, ἃς συχνῶς καὶ ἐπαλλήλως καὶ λίαν ὑπερπονήρως ἐποιήσαμεν, ἐννοίᾳ λόγῳ καὶ ἔργῳ κατὰ τῆς θείας μεγαλειότητός σου, τὴν ὀργήν σου καὶ δικαίαν νέμεσιν καθ᾽ ἡμῶν παροξύνοντες. Ἐκτενῶς μετανοῦμεν, καὶ ἐπὶ τούτοις τοῖς παραπτώμασι ἡμῶν ἐκ καρδίας λυπούμεθα. Ἀλγεινὴ ἡμῖν ἐστιν ἡ ὑπόμνησις αὐτῶν, καὶ τὸ βάρος αὐτῶν, ἀφόρητον. Ἐλέησον ἡμᾶς, ἐλέησον ἡμᾶς, ελεημονέστατε Πάτερ, διὰ τὸν Υἱόν σου τὸν Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστὸν, συγχώρησον ἡμῖν πάντα τὰ παρεληλυθότα, καὶ χάρισαι ἡμῖν τοῦντεῦθέν σοι διπαντὸς ἐν καινότητι βίοθ δοθλεῦσαι καὶ ἀρέσαι, πρὸς τὴν τοῦ ἁγίου ὀνόματός σου τιμὴν καὶ δόξαν, διὰ Ἰησοῦ Χριστοῦ τοῦ Κυρίου ἡμῶν. Ἀμήν.
Εἶτα ἀναστὰς ὁ πρεσβύτερος (ἢ ὁ ἐπίσκοπος, ἐὰν ταρῇ) καὶ πρὸς τὸν λαὸν στραφεὶς, τὴν ἀπόλυσιν ἀποφθέγξεται.
Ὁ Παντοκράτορ Θεὸς, Πατὴρ ἡμῶν ἐπουράνιος, ὁ ἐκ μεγάλου τοῦ ἐλέους αὐτοῦ, ἐπαγγειλάμενος συγγνώμην ἔχειν ἁμαρτιῶν πᾶσι τοῖς τῇ ἐκ καρδίας μετανοίᾳ καὶ ἀληθινῇ πίστει πρὸς αὐτὸν ἐπιστρεφομένοις, ἱλασθείη ὑμῖν, καὶ ἀπὸ πάντων τῶν ἁμαρτημάτων ὑμῶν ῥὐσαιτο ὑμᾶς, ἐν πάσῃ τῇ ἀγαθότητι σθενώσαι καὶ βεβαιώσαι ὑμᾶσ, καὶ εἰς ζωὴν αἰώνιον καταγάγοι ὑμᾶς, διὰ Ἰησοῦ Κριστοῦ τοῦ Κυρίου ἡμῶν. Ἀμήν.
Τότε λέγει ὁ Ἱερεύς.
Εἰσακούσατε τὰ παραμυθητικὰ λόγια ὑπὸ τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν τοῦ Χριστοῦ, τοῖς πᾶσι πρὸς αὐτὸν ἀληθῶς ἐπιστρεφομένοις λεχθέντα.
Δεῦτε πρός με πάντες οἱ κοπιῶντες καὶ πεφορτισμένοι, κᾀγὼ ἀναπαύσω ὑμᾶς. Ματθ. ΙΑ' κη'.
Οὕτως ἠγάπησεν ὁ Θεὸς τὸν κόσμον, ὧστε τὸν Υἱὸν αὐτοῦ τὸν μονογενῆ ἔδωκεν, ἵνα πᾶς ὁ πιστεύων εἰς αὐτὸν μὴ ἀπόληται, ἀλλ᾽ ἔχῃ ζωὴν αἰώνιον. Ἰοἀν. Γ' ιδ᾽.
Ἔτι δὲ ἀκούετε ὃ λέγει ὁ ἅγιος Παῦλος.
Πιστὸς ὁ λὀγος, καὶ πάσης ἀποδοχῆς ἄξιος, ὅτι Χριστὸς Ἰησοῦς ἦλθεν εἰς τὸν κόσμον ἁμαρτωλοὺς σῶσαι. α' Τιμ. Α' ιε'.
Πρὸς ταῦτα ἀκούσατε καὶ ὅτι λέγει ὁ ἅγιος Ἰωάννης.
Ἐάν τις ἁμάρτῃ, Παράκλητον ἔχομεν πρὸς τὸν Πατέρα Ἰησοῦν Χριστὸν δίκαιον καὶ αὐτὸς ἱλασμός ἐστι περὶ τῶν ἁμαρτιῶν ἡμῶν. α' Ιωάνν. Β' α'.
Εἶτα ὁ ἱερεὺς στραφεὶς ἐπὶ τὴν ἁγίαν τράπεζαν καὶ γονυπετῶν, ἐν ὀνόματι πάντων τῶν τῆς εὐχαριστίας μεταληψομένων λέξει ταύτην τὴν εὐχὴν τῆς ταπεινῆς προσαγωγῆς.
Οὐ θαῤῥοῦμεν ἐλθεῖν ἐπὶ ταύτην τὴν ἁγίαν τράπεζάν σου, ἐλεῆμον Κύριε, τῇ ἡμετέρᾳ δικαιοσύνῃ, ἀλλὰ τῷ μεγέθει καὶ πλήθει τῶν οἰκτιρμῶν σου πεποιθότες. Ἡμεῖς μὲν οὐκ ἄξιοί έσμεν οὐδὲ τὰ ψιχία τᾶ ἀπὸ τῆς τραπέζης σου πίπτοντα συλλέγειν. Σὺ δὲ ὁ αὐτὸς εἶ Κύριος, οὗ ἴδιόν ἐστι τὸ ἐλεῆσαι. χάρισαι οὖν ἡμῖν, εὐμενέστατε Κύριε, οὕτω τὴν τοῦ ἀγαπητοῦ Υἱοῦ σου Ἰησοῦ Χριστοῦ Σάρκα ἐσθίειν, καὶ τὸ Αἷμα αὐτοῦ πίνειν, ὥστε τὰ ἁμαρτωλὰ ἡμῶν σώματα διὰ τοῦ παναγίου Σώματος αὐτοῦ κεκαθαρίσθαι, καὶ τὰς ψυχὰς ἡμῶν διὰ τοῦ τιμιωτάτου Αἵματος αὐτοῦ λελοῦσθαι, ὅπως ἡμεῖς ἐν αὐτῷ διαπαντὸς οἰκῶμεν, καὶ αὐτὸς ἐν ἡμῖν. Ἀμήν.
Τότε ὁ Ἐπίσκοπος, ἐὰν παρῇ, ἢ ἄλλως ὁ Πρεσβύτερος ὁ λειτουργῶν, μεταλήψεται τῶν ἁγίων Μυστηρίων ὑπ᾽ ἀμφοτέρου τοῦ εἴδους, καὶ εἶτα μεταδώσει αὐτὰ τοῖς ἄλλοις Ἐπισκόποις Πρεσβυτέροις καὶ Διακόνοις ὡσαύτως (ἤν τινες παρῶσιν), ἔπειτα δὲ καὶ τῷ λαῷ καθεξῆς ταπεινῶσ γονυπετοῦντι. Καὶ ὅταν αὐτὸς μεταλάβῃ, ἢ παράσχῃ τὸ μυστήριον τοῦ Σώματος τοῦ Κριστοῦ τοῖς ἄλλοις, λέξει.
Τὸ σῶμα τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, τὸ ὑπὲρ σοῦ διδόμενον, διαφυλάξαι τὸ σῶμα καὶ τὴν ψυχήν σου εἰς ζωὴν αἰώνιον.
Καὶ ὁ δεχόμενος λεγέτω Ἀμήν.
Καὶ ὁ πρεσβύτερος ἢ ἱερουργὸς λαμβάνων ἑαθτῷ ἢ παρέχων τινὶ τὸ Ποτήριον, λέξει.
Τὸ Αἷμα τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, τὸ ὑπὲρ σοῦ ἐκχυνόμενον, διαφθλάξαι τὸ σῶμα καὶ τὴν ψυχήν σου εἰς ζωὴν αἰώνιον.
Καὶ ὁ πίνων λεγέτω Ἀμήν.
Ἐὰν πρὸ τοῦ πάντας κοινωνῆσαι, πᾶς ὁ καθιερωθεὶς Ἄρτος καὶ Οἶνος ἀναλωθῇ, πλείς καθιερώσει ὁ Ἱερεὺς κατὰ τὸν προτεταγμένον τύπον, ἀρχόμενος ἀπὸ τοῦδε Δόξα σοι, κ.τ.λ. ἕως ἵνα γένωνται τὸ Σῶμα καὶ τὸ Αἷμα τοῦ σοῦ ἀγαπητοῦ Υἱοῦ.
Μεταλαβόντων ἁπάντων, ἀναστρέψας ὁ ἱερουργὸς ἐπὶ τὴν κυριακὴν τράπεζαν, τὸ ἐκ τῶν Ἁγίωι Δώρων λειπόμενον καλῷ εἰλητῷ ἀνακαλύψει, λέγων.
Μεταλαβόντες τοῦ τιμίου Σώματος, καὶ τοῦ τιμίου Αἵματος τοῦ Χριστοῦ, εὐχαριστήσωμεν Κυρίῳ τῷ Θεῷ ἡμῶν, τῷ καταξιώσαντι ἡμᾶς μεταλαβεῖν τῶν ἁγίων αὐτοῦ μυστηρίων, καὶ παρακαλέσωμεν αὐτοῦ τὴν χάριν ἐπὶ τὸ προσκαρτερησαι ἐν τῇ ὑπομονῇ ἔργων ἀγαθῶν καὶ ἡγιασμένοι τύχωμεν τῇς αἰωνίου ζωῆσ διὰ τὴν πανάρκετον θυσίαν τοῦ Κυρίου καὶ Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ.
Εἶτα ὁ ἱερεὺς τὴν ἐπομένην εὐχαριστίας εὐχὴν προσφωνήσει.
Παντοκράτορ καὶ ἀθάνατε Θεέ, ἐξ ὅλης τῆς καρδίας εὐχαριστοῦμέν σοι, ὅτι ἔδοξέ σοι ἡμᾶς τοὺς τὰ πανάγια ταῦτα μυστήρια ἐν δέοντι εἰληφότας, τῇ πνεθματικῇ τοῦ τιμιωτάτου Σώματός τε καὶ Αἵματος τοῦ Υἱοῦ σου τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ τροφῇ βόσκειν, κᾀντεῦθεν πίστιν παρέχεις ἡμῖν περὶ τῆς εἰς ἡμᾶς εὐμενείας καὶ χρηστότητός σου, καὶ ὅτι ὄντως μέλη γεγόναμεν ἐν τῷ μυστικῷ σώματι τοῦ Υἱοῦ σου, ἤγουν τῇ εὐλογητῇ τῶν πιστῶν ἁπάντων ἀνθρώπων κοινωνίᾳ συνημμένα. ὅτι καὶ τῆς αἰωνίου βασιλείας σου, διὰ τὴν ἀξίαν τιμιωτάτην τοῦ θανάτου καὶ πάθους τοῦ ἀγαπητοῦ Υἱοῦ σου, κατ᾽ ἐλπίδα κληρονόμοι ἐσμέν. Ταπεινοφροωέστατα δὲ ἀντιβολοῦμέν σε, Πάτερ ἐπουράνιε, οὕτω τῇ χάριτί σου ἡμῶν ἀντιλαμβάνεσθαι, ὅπως ἐν τῇ ἁγίᾳ ἐκείνῃ κοινωνίᾳ ἐμμένωμεν, καὶ πάντα τὰ ἀγαθὰ ἔργα ποιῶμεν, ἅ ἐκέλευσας, ἵνα ἐν αὐτοῖς περιπατήσωμεν, διὰ Ἰησοῦ Χριστοῦ τοῦ Κυρίου ἡμῶν, ᾧ μετὰ τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Πνεύματος Ἁγίου πᾶσα τιμὴ καὶ δόξα ἔστω, εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν.
Εἶτα λεχθήσεται ἢ ᾀσθήσεται Δόξα Θεῷ ἐν ὑψίστοις, ὡς τὰ ἔξης.
Δόξα ἐν ὑψίστοις Θεῷ, καὶ ἐπὶ γῆς εἰρήνη, ἐν ἀνθρώποις εὐδοκία. Αἰνοῦμέν σε, εὐλογοῦμέν σε, προσκυνοῦμέν σε, δοξάζομέν σε, εὐχαριστοῦμέν σοι, διὰ τὴν μεγάλην σου δόξαν Κύριε Θεὲ, οὐράνιε βασιλεῦ, Θεὸς ὁ Πατὴρ Παντοκράτωρ. σοι Θεὲ, Υἱὲ μονογενὲς Ἰησοῦ Χριστὲ, καὶ σοι Θεὲ, τὸ Πνεῦμα Ἅγιον.
Κύριε, Υἱὲ μονογενὲς, Ἰησοῦ Κριστὲ. Κύριε ὁ Θεὸς, ὁ ἀμνὸς τοῦ Θεοῦ, ὁ Υἱὸς τοῦ Πατρὸς, ὁ αἴρων τὰς ἁμαρτίας τοῦ κόσμου, ἐλέησον ἡμᾶς. ὁ αἴρων τὰς ἁμαρτίας τοῦ κόσμου, προσδέξαι τὴν δέησιν ἡμῶν. ὁ ἐν δεξιᾷ Θεοῦ τοῦ Πατρὸς καθήμενος ἐλέησον ἡμᾶσ. Σὺ γὰρ μόνος ἅγιος, σὺ εἶ μόνος Κύριος, σὺ μόνος, ὦ Χριστὲ, μετὰ Πνεύματος Ἁγίου ἐν δόξῃ τοῦ Πατρὸς ὕψιστος εἶς. Ἀμήν.
Εἰτα ὁ ἱερεὺς (ἢ ὁ ἐπίσκοπος, ἐὰν παρῇ) μετὰ ταύτης τῆς εὐλογίας αὐτοὺς ἀποπέμψει.
Ἡ εἰρήνη τοῦ Θεoῦ, ἡ πάντα νοῦν ὑπερέχουσα, φρουρήσαι τὰς καρδίας ὑμῶν, καὶ τὰ διανοήματα ὑμῶν, ἐν ἐπιγνώσει καὶ ἀγπάπῃ τοῦ Θεoῦ καὶ Υἱοῦ αὐτοῦ Ιησοῦ Χριστοῦ τοῦ Κυρίου ἡμῶν. καὶ ἡ εὐλογία τοῦ Θεoῦ παντοκράτορος, τοῦ Πατρὸς, τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ Αγίου Πνεύματος, ὑμῖν παρείη, ἀεὶ μεθ᾽ ὑμῶν διαμείναι. Ἀμήν.
ΔΟΞΑ Τῼ ΘΕῼ.